Chuyện đời thường
“ĐƠ” MÃN TÍNH
Khi im lặng không phải là bình yên, mà là tê liệt thần kinh Có những đứa trẻ dường như “ngoan ngoãn”, “ít phiền hà”, ngồi yên một mình hàng giờ liền, không đòi hỏi, không khóc, không phản kháng. Trong mắt người lớn, đó...
KHI CON GÁI KHÔNG ĐƯỢC ƯU TIÊN
Trong nhiều gia đình, đặc biệt ở những nền văn hóa coi trọng nam giới, việc con trai được ưu tiên và con gái bị xem nhẹ không chỉ là một bất công xã hội mà còn là một trải nghiệm sang chấn sâu sắc, để lại dấu...
CON GÁI KHÔNG QUAN TRỌNG BẰNG CON TRAI
Trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là các xã hội Á Đông truyền thống, việc sinh con trai thường được coi là một “thành tựu”, còn việc sinh con gái có thể bị xem là “kém giá trị”. Đối với một đứa bé gái, việc sinh ra đã...
LIỆU PHÁP EMDR- ĐIỀU TRỊ SANG CHẤN DO THIÊN TAI, NGHỊCH CẢNH
Trong những năm gần đây, liệu pháp EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing – Tái xử lý và giải mẫn cảm qua chuyển động mắt) đã trở thành một trong những phương pháp điều trị sang chấn tâm lý được...
QUYỀN LỰC CỦA KẺ XÂM HẠI NƠI CÔNG SỞ
Trong môi trường công sở – nơi lẽ ra phải là không gian của sự an toàn, chuyên nghiệp và tôn trọng lẫn nhau – các hành vi quấy rối, xâm hại và cưỡng hiếp vẫn có thể xảy ra một cách tinh vi và dai dẳng. Vấn đề không chỉ...
KHI ĐÀN ÔNG THÍCH BỊ TRỪNG PHẠT
Trong văn hóa hiện đại, người đàn ông thành đạt, quyết đoán và nắm quyền kiểm soát thường được xem là biểu tượng của bản lĩnh và nam tính. Thế nhưng, phía sau lớp vỏ cứng cỏi đó, không hiếm người lại tìm thấy sự giải...
NỮ CƯỜNG NHÂN HÓA THÀNH NÔ LỆ
Trong xã hội hiện đại, hình tượng "nữ cường nhân" – người phụ nữ độc lập, bản lĩnh, đạt được thành công vượt trội trong sự nghiệp – ngày càng phổ biến. Thế nhưng, không hiếm khi phía sau sự mạnh mẽ ấy lại là một đời...
KHI CƠ THỂ NÓI THAY
Khi cơ thể thay lời muốn nói: Mù, tê liệt và mất cảm giác do sang chấn thần kinh Không phải lúc nào tê liệt hay mất cảm giác cũng bắt nguồn từ tổn thương thực thể rõ ràng. Có những người bỗng dưng không nhìn thấy,...
ĐỨA TRẺ KHÔNG ĐƯỢC CHÀO ĐÓN
Không phải mọi đứa trẻ sinh ra đều được chờ đợi. Có những sinh linh được hình thành trong hoang mang, sợ hãi, thậm chí bị từ chối từ những tuần đầu thai kỳ. Với một bé gái được mang thai ngoài ý muốn, khi cha mẹ từng...
KHI NGƯỜI LỚN TÈ DẦM
Góc nhìn thần kinh và sang chấn Tè dầm ở người trưởng thành là một hiện tượng thường bị xem nhẹ hoặc gắn với sự xấu hổ cá nhân, trong khi thực chất, đây có thể là biểu hiện của những rối loạn sâu sắc liên quan...
“ANH TRAI” LÀ NGƯỜI XÂM HẠI
Trong nhiều gia đình, “anh trai” thường được gắn với hình ảnh người bảo vệ, người đồng hành, người mà em gái có thể dựa vào. Nhưng có những căn nhà, đằng sau cánh cửa đóng kín, chính người anh ấy lại là kẻ đã...
XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM -NHỮNG DƯ CHẤN XUYÊN THẾ HỆ
Vụ xâm hại tình dục (XHTD) bé 3 tháng tuổi khiến ai tiếp cận thông tin cũng không khỏi ngỡ ngàng, đau xót vì tình tiết vụ việc và vì nạn nhân còn là trẻ sơ sinh đỏ hỏn. Trong chuyên đề của Báo Phụ nữ TPHCM hôm nay,...
NGƯỜI KIỂU GẮN BÓ LO ÂU THƯỜNG BỎ TRỊ LIỆU SỚM
Dù những người có kiểu gắn bó lo âu rất khao khát được kết nối, thấu hiểu và đồng hành, họ lại thường là nhóm dễ rời bỏ trị liệu sớm nhất. Điều này thoạt nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng thực chất phản ánh đúng sự phức tạp...
XIN ĐỪNG BỎ EM
Có những người trưởng thành sống trong một thế giới nội tâm bị cuốn chặt bởi nỗi sợ bị bỏ rơi. Dù bề ngoài họ có thể năng động, yêu thương hết mình hay tận tụy trong mối quan hệ, thì sâu bên trong, họ luôn mang theo...
GẮN BÓ HỖN HỢP LO ÂU VÀ NÉ TRÁNH Ở NGƯỜI LỚN
Khi người trưởng thành vừa sợ bị bỏ rơi, vừa sợ bị gần gũi Gắn bó lo âu – né tránh, còn gọi là gắn bó hỗn hợp (disorganized attachment), là kiểu gắn bó phức tạp và mâu thuẫn nhất ở người trưởng thành. Nó thường bắt...
GẮN BÓ NÉ TRÁNH Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
Cơ chế tự bảo vệ từ sự cô lập Gắn bó né tránh (avoidant attachment) là một kiểu hình gắn bó đặc trưng bởi xu hướng tránh né sự thân mật, dựa dẫm quá mức vào bản thân, và đàn áp cảm xúc, đặc biệt khi đối diện với...
GẮN BÓ AN TOÀN Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
Cội nguồn của kết nối lành mạnh Gắn bó an toàn (secure attachment) là kiểu hình gắn bó được xem là lành mạnh và cân bằng nhất, hình thành từ những trải nghiệm sớm trong đó người chăm sóc ổn định, phản ứng nhất quán và...
NGUYÊN TẮC “5 KHÔNG” TRONG PHÒNG CHỐNG XHTD TRẺ EM
-Không cho bất cứ ai động vào vùng kín của trẻ, ngay cả cha mẹ (trừ khi con còn quá nhỏ, mẹ phải săn sóc vệ sinh cho con) -Không ép trẻ thân mật với người lớn, chẳng hạn ôm hôn, ngồi trên đùi... -Không chụp hình/ quay...
RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU
Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường...
“THIẾU HIỂU BIẾT” NUÔI DƯỠNG XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM
Ở Việt Nam, nhiều hành vi được xem là yêu thương hay chăm sóc trẻ – như thay đồ, tắm chung, đùa giỡn vùng kín, xoa bụng, nựng má, hôn môi, dọa nạt hay để trẻ đi vệ sinh nơi công cộng – thực chất đang xâm phạm ranh giới...
KHI YÊU LÀ MUỐN LO GIỮ VÀ SỢ MẤT
Rối loạn gắn bó lo âu (anxious attachment) không phải là một tính cách yếu đuối hay yêu sai cách, mà là một chiến lược sinh tồn hình thành từ những sang chấn gắn bó đầu đời. Những người có kiểu gắn bó này thường yêu...
RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU
Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong...
RỐI LOẠN GẮN BÓ, SANG CHẤN VÀ SINH HỌC THẦN KINH
Rối loạn gắn bó, sang chấn và sinh học thần kinh: Khi hệ thần kinh học cách sống mà không cần kết nối Gắn bó là một trong những nhu cầu cơ bản và bẩm sinh của con người. Ngay từ khi mới sinh, não bộ và hệ thần kinh đã...
CƠ THỂ, NÃO BỘ VÀ SỰ GỢI NHỚ HAM MUỐN
Phản ứng tình dục là một quá trình tinh vi, không chỉ diễn ra ở cơ quan sinh dục mà là sự cộng hưởng giữa thân thể, cảm xúc, ký ức và nhận thức. Trong nhiều trường hợp, người trưởng thành – đặc biệt là những ai...
HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA
Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân...
KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA
Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi...
KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ
Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến...
NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI
Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực...
NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH
Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người...
TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?
Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì...
NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP
Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa...
LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG
Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy...
SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?
Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an...
CĂNG CƠ CẢM XÚC TỪ CĂNG THẲNG VÀ SANG CHẤN
Căng cơ cảm xúc là hiện tượng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt trong các bối cảnh căng thẳng kéo dài, sang chấn hoặc rối loạn điều hòa cảm xúc. Khi cảm xúc bị kìm nén hoặc không thể giải phóng đúng cách, cơ thể...
THÓI QUEN LÀM HÀI LÒNG NGƯỜI KHÁC
Trong những tình huống bị đe dọa, hệ thần kinh của chúng ta có thể phản ứng theo ba hướng: chiến đấu (fight), bỏ chạy (flight) hoặc đông cứng (freeze). Trong trạng thái đông cứng, cơ thể rơi vào tình trạng bất...
KHI ĐÀN ÔNG “YẾU SINH LÝ” VÌ TÂM LÝ
Tình trạng “yếu sinh lý” ở nam giới – đặc biệt là khó cương cứng hoặc xuất tinh sớm khi gần gũi với người mình yêu – thường khiến người trong cuộc cảm thấy xấu hổ, mất tự tin, thậm chí là hoang mang. Tuy nhiên,...
CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ BỆNH CƯỜNG GIÁP
GÓC NHÌN TỔNG THỂ VỀ TÂM – THÂN – KINH Cường giáp (hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá mức hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), khiến cơ thể rơi vào trạng thái “tăng tốc” kéo dài. Người...
KHI BẠN YÊU MỘT NGƯỜI “ÁI KỶ”
Yêu một người mắc rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD) không chỉ là một hành trình đầy mâu thuẫn và tổn thương, mà còn có thể khiến bạn đánh mất chính mình. Mối quan hệ ấy có thể bắt đầu...
PHÂN LY – KHI NỖI ĐAU TRỞ NÊN “BÌNH THƯỜNG”
Có những người sống qua đau khổ mà không hề biết rằng mình đang đau. Không phải vì nỗi đau nhỏ bé hay dễ chịu – mà vì họ đã sống quá lâu trong nó, đến mức cảm giác ấy trở thành điều "bình thường", quen thuộc như hơi...
NHỮNG KẺ THÍCH “GIẢI CỨU” HÔN NHÂN NGƯỜI KHÁC
Rối loạn nhân cách là một nhóm các dạng suy nghĩ, hành vi và cảm xúc không linh hoạt, cứng nhắc, gây ra nhiều khó khăn trong quan hệ cá nhân và xã hội. Các loại rối loạn nhân cách như rối loạn nhân cách phụ...
HỘI CHỨNG “CON ÔNG CHÁU CHA”
"Hội chứng con ông cháu cha" là cách nói phổ biến ở Việt Nam để chỉ những người trẻ được sinh ra trong gia đình có địa vị, quyền lực hoặc tài sản giàu có, từ đó nhận được nhiều đặc quyền, bảo bọc quá mức, thậm chí có...
CUỘC ĐỜI LÀ MỘT SÂN KHẤU KHÔNG HỒI KẾT
Với những người mang đặc điểm của rối loạn nhân cách kịch tính (Histrionic Personality Disorder – HPD), cuộc sống thường được cảm nhận như một sân khấu rộng lớn, nơi họ luôn là nhân vật chính, là trung tâm của...
TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ
Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc,...
ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở...
PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder - ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh tồn tại suốt đời, ảnh hưởng đến cách cá nhân cảm nhận, tương tác xã hội, giao tiếp và xử lý thông tin. Khi nói đến người...
NỖI ĐAU BỊ TỪ CHỐI
Rejection Sensitivity Dysphoria (RSD) – là một trạng thái tâm lý đặc trưng bởi sự nhạy cảm cực độ với việc bị từ chối, chỉ trích hoặc cảm giác không được chấp nhận. Đối với những người mắc RSD, những tín hiệu xã...
NHỮNG NGƯỜI LÍNH TRỞ VỀ SAU CUỘC CHIẾN
Rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD) là một trong những hậu quả tâm lý nặng nề nhất mà những người lính phải đối mặt sau chiến tranh. Khi trở về từ chiến trường, họ không chỉ mang theo vết thương trên cơ thể mà còn...
CÁI BÓNG DƯỚNG ĐÔI MẮT MẸ
Có những người mẹ không bao giờ nhìn thấy con gái mình như một con người độc lập. Họ chỉ nhìn thấy bản thân mình – phản chiếu qua đôi mắt đứa con. Trong những mối quan hệ như thế, người mẹ mang đặc điểm ái kỷ thường...
LIMERENCE – TÌNH YÊU HOANG ĐƯỜNG
Limerence không phải là tình yêu – ít nhất không phải thứ tình yêu chín chắn, trưởng thành mà con người vẫn kiếm tìm trong những mối quan hệ sâu sắc. Đó là một trạng thái tâm lý đặc biệt, nơi cảm xúc không chỉ dâng cao...
KẺ LẠC LOÀI TRONG THẾ GIỚI NHIỀU TIẾNG ĐỘNG
Người mắc rối loạn nhân cách Schizoid là những cá thể trầm lặng, sống bên lề xã hội như những chiếc lá rơi ngoài cơn gió. Họ không mưu cầu danh vọng, cũng không khao khát được gắn kết trong các mối quan hệ. Với...
